1990’ların Postkolonyal Yansımaları: Chigozie Obioma’nın Balıkçılar İsimli Romanı

Özet

Chigozie Obioma, Balıkçılar isimli romanının Man Booker ödülü için belirlenen son altı eser arasında gösterilmesinden sonra edebiyat çevrelerince tartışılmaya başlanan bir yazardır. Balıkçılar romanı temelde dört erkek kardeşin ilişkilerini konu alırken, 1990’ların siyasi ve tarihi öneme haiz çalkantılı olaylarına da ayna tutmaktadır. Ayrıca, sömürgecilik sonrası dönemde bağımsızlığını kazanan Nijerya toplumunun deneyimlediği siyasi dalgalanmalar sonucu ortaya çıkan toplumsal çatışmalar romanda vücut bulmaktadır. Bu çatışmalar doğrultusunda sömürgecilik sonrası dönemde sıklıkla göreve gelen askeri yönetimlerin halkı bunalttığı görülmektedir. Buna ek olarak, yazar sömürgecilik sonrasını resmederken sömürgecilik mirası çerçevesinde birçok göndermede bulunmaktadır. Tarihi ve siyasi olaylara sıklıkla değinilen eserde yazar, dört kardeşin dramatik hikâyelerini toplumunun yaşadığı olumsuzluklarla birlikte kurgulamaktadır. Bu noktada eserin Afrika kültürel özelliklerinin tahrip edilerek sömürgecilerin temelini attığı yozlaşmaya ışık tuttuğu söylenebilir. Çalışmada, yazarın sözü geçen eserinde 1990’ların buhranlı siyasi atmosferinin postkolonyal yansımalarını ortaya koymak amaçlanmaktadır. Chigozie Obioma’nın Balıkçılar romanı ve sömürgecilik sonrası dönemin eserdeki yankıları bu çalışmanın kapsamını oluşturmaktadır. Bu kapsam bağlamında sömürgecilik sonrası dönemde görülen toplumsal değişimlerin siyasi istikrarsızlık ile nasıl bir ilişkisinin olduğu, sömürgeciliğin bitiminden sonra toplumun tecrübe ettiği yaşam şekillerinin sömürgeciliğin mirasıyla nasıl bir bağ kurduğu ve bu uygulamaların toplumsal yaşama nasıl sirayet ettiği sorularına cevap aranmıştır. Çalışma, metindeki sömürgecilik sonrası postkolonyal yansımaları analitik bir şekilde analiz etmektedir. Dolayısıyla, eserde özellikle bağımsızlıktan sonra Nijerya’da görülen siyasi, dini ve sosyal çatışmaların toplumun genelini derinden etkilediği ve toplumsal bir ayrışmaya sebep olduğu görülmektedir. Ayrıca, sömürgeciliğin mirasının bağımsızlık kazanıldıktan sonra da toplumda baskın bir karakterde olduğu anlaşılmıştır. Sonuç olarak Chigozie Obioma’nın Balıkçılar romanında sömürgecilik sonrası toplumsal değişimlerin, siyasi ve dini kargaşa ortamının ve kültürel hegemonyanın varlığı postkolonyal bir bağlamda ortaya konulmuştur.   

Öne Çıkanlar

• Çalışmaya konu olan eserin yeterince analiz edilmemesi
• Söz konusu eserin henüz bu temalar üzerinden literatürde yer bulmaması
• Çalışmanın ülkemizdeki edebiyat incelemelerine katkı sunacak olması
• Sömürgecilik sonrası çalışmalara ve tartışmalara farklı bir bakış açısıyla bakılması
• Sömürgecilik sonrası dönemde Nijerya’nın çağdaş siyasi ve sosyal portresinin ortaya konulması