Göçmenlerde Dini-Kültürel Kimliğin Korunması: Müslüman Türklerin Fransız Toplumuna Entegrasyonunu Etkileyen Faktörler
DOI:
https://doi.org/10.5281/zenodo.15778353Anahtar Kelimeler:
Din Sosyolojisi, Göç, Göçmen, Din, Kültür, Kimlik, Entegrasyon.Özet
Dünya tarihinde göç hareketliliği, ilk insanlarla birlikte başlayan bir olgudur. Bu önemli sosyal hareketlilik, iletişim ve ulaşım imkânlarının en zirve noktalara tırmandığı bugünün modern çağında da farklı sebeplere binaen halen devam etmektedir. Göç hareketliliklerinin her biri kendi çerçevesinde sorunlar barındırmakta, göç sürecine iştirak eden bireyleri ve toplumları etkisi altına almaktadır. Göçmenlerin sorunlarla yüzleşmeleri, göçe niyetlendikleri andan başlayarak, göçe hazırlık, göç yolculuğuna çıkış, hedef bölgeye veya ülkeye varış, göç edilen mekânda yerleşme ve devam eden yıllar içerisinde kuşaklar boyunca yeni sosyal ortama, yeni topluma, bu yeni toplumun kültürüne ve yaşam şekillerine uyum süreciyle devam etmektedir. Göçmenlerin uyum sürecinde karşılaştıkları en önemli sorun ise kendi kültürlerine mahsus bir kimlik ve şahsiyet yapısını muhafaza ederek, birçok alanda ciddi farklılıklar gösteren yeni sosyo-kültürel ortama uyum sağlama çabası olarak gözükmektedir. Batı Avrupa ülkelerinin kültürel yapıları çerçevesinde, Müslüman göçmenler için uyum sürecinde çözümlenmesi en karmaşık sorunlar ise Müslümanların dinî inanç ve ibadet pratiklerine bağlı meselelerde yüzleşmek durumunda kaldıkları sorunlar şeklinde tecrübe edilmekte ve gözlemlenmektedir. Bu makalede, Hıristiyan dini inanç, ibadet ve kültürel kodlarına göre şekillenmiş, kurumsal, toplumsal yapıları ve zihniyet dünyaları karakterize olmuş ülkelerden bir tanesi olan Fransa’ya göç etmiş Müslüman Türklerin, Fransa toplum hayatının sosyal yapısına uyum sürecini etkileyen bazı etkenler irdelenmektedir. Araştırma, uyum sürecine etki eden etkenlerden dinin direkt kendisi inanç sistemi, pratikleri ve onun etkisi altında yüz yıllar boyunca şekillenmiş durumdaki Türk-İslam kültürü bağlantılı etkenler dâhilinde ele alınmaktadır. Çalışma bu kapsamda devam ettirilip, belli bir çerçeve çizilerek, uyum sürecinde belirleyici konumdaki daha birçok etken araştırmanın sınırları dışında bırakılmıştır. Bu sınırlar düzleminde araştırmanın problemi makalenin elverdiği boyut içerisinde istenilen bir derinlikte ifade edilmektedir. Araştırma, alanda yapılan bilimsel çalışmaların, veri toplama yöntemlerinden bir tanesi konumundaki belgesel tarama/dokümantasyon metodu kullanılarak veriler elde edilip, değerlendirmeler ve yorumlamalar yapılarak tamamlanmıştır.
Öne Çıkanlar
- Göçler, bireylerin ve toplumların hayatında önemli değişimlere neden olmaktadır.
- Toplumsal entegrasyon, istikrarlı bir yaşam hususunda önemli bir kriterdir.
- Asimile olmamak adına toplumsal kimliğin muhafazası önem arz etmektedir.
- Irkçılık, islamofobi, sosyo-kültürel yapı gibi etkenler entegrasyon sürecinde etkili olmaktadır.
- Müslüman Türkler, entegrasyon sürecinde Fransa toplumsal alanlarında önemli sorunlar yaşamaktadır.
Referanslar
Acar, Erhan. “1960-1965 Döneminde Türkiye’den Almanya’ya İşçi Göçleri”. TroyAcademy 8/1 (24 Mart 2023), 38-69. https://doi.org/10.31454/troyacademy.1215332
Akdemir, Erhan. Avrupa Birliği’nde Kimlik, Kültür Tartışmaları ve Türkiye. Bursa: Ekin Yayınevi, 2013.
Akdoğan, Ali. Sosyal Değişme ve Din. İstanbul: Rağbet Yayınları, 2004.
Akgür, Zeynep Gökçe. Türkiye’de Kırsal Kesimden Kente Göç ve Bölgeler Arası Dengesizlik (1970-1993). Ankara: T.C. Kültür Bakanlığı, 1997.
Akıncı, Mehmet Ali. “Fransa’daki Türk Göçmenlerinin Etnik ve Dinî Kimlik Algıları”. Bilig 70 (2014), 29-58.
Aron, Raymond. Sosyolojik Düşüncenin Evreleri. Ankara: Bilgi Kitabevi, 1994.
Arslantürk, Zeki. Uygulamalı Sosyal Araştırma Metot ve Teknikler SPSS. İstanbul: Çamlıca Yayınları, 2016.
Ayid, Ahmed el- vd. el-Mu’cem el-Arabi el-Esasi. Tunus: Dürus, 1988.
Berger, Peter L. - Luckmann, Thomas. Gerçekliğin Sosyal İnşası Bir Bilgi Sosyolojisi İncelemesi. çev. Vefa Saygın Öğütle. İstanbul: Paradigma Yayıncılık, 2008.
Bimmer, Andreas C. “Avrupa’da Aile Araştırmaları”. çev. M Akif Korkmaz. Uluslararası Halkbilimi Araştırmaları Dergisi, 300-317.
Canatan, Kadir. Avrupa’da Müslüman Azınlıklar. İstanbul: İnsan Yayınları, 1995.
Celkan, Hikmet Yıldırım. Ziya Gökalp’in Eğitim Sosyolojisi. İstanbul: Milli Eğitim Basımevi, 1990.
Creswell, John W. Nitel Araştırma Yöntemleri Beş Yaklaşıma Göre Nitel Araştırma ve Araştırma Deseni. ed. Mesut Bütün - Selçuk Beşir Demir. çev. Osman Birgin vd. Ankara: Siyasal Kitabevi, 2023.
Çapcıoğlu, İhsan - Keleş, Hilmi. “Fransa’da İslam ve Müslümanlar”. Avrupa’da Müslümanlar. ed. Erkan Perşembe - Nebile Özmen. Ankara: Nobel, 2024.
Dalkılıç, Muhammed Mücahid - Yardım, Müşerref. “Fransız İslam’ı Projesi ve ‘Sorunsuz Fransız Müslümanı’ Profili İnşası”. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi 26/2 (2022), 277-288.
De Has, Hein vd. Göçler Çağı Modern Dünyada Uluslararası Nüfus Hareketleri. çev. Birsen Aybüke Evranos. Ankara: Gav Perspektif Yayınları, 2022.
Efe, Ahmet. “İslami Perspektifte Ekonomi Psikolojisi”. Yönetim Ekonomi Edebiyat İslami ve Politik Bilimler Dergisi 4/1 (2019), 131-152. https://doi.org/10.24013/jomelips.477382
Er, Tuba - Ataman, Kemal. “İslamofobi Ve Avrupa’da Birlikte Yaşama Tecrübesi Üzerine”. İnsanlığın İslamofobi ile İmtihanı. ed. Ejder Okumuş. 157-183. Ankara: Eskiyeni Yayınları, 2018.
Eyce, Berrin. “Tarihten Günümüze Türk Aile Yapısı”. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Meslek Yüksekokulu Dergisi 1/4 (2014), 223-244.
Giddens, Anthony. Sosyoloji. ed. Cemal Güzel. çev. Hüseyin Özel vd. İstanbul: Kırmızı Yayınları, 2012.
Glesne, Corrine. Nitel Araşırmaya Giriş. ed. Ali Ersoy - Pelin Yalçınoğlı. Ankara: Anı Yayıncılık, 2015.
Gökalp, Ziya. Türk Medeniyet Tarihi. Ankara: Elips Kitap, 2007.
Gökalp, Ziya. Türkleşmek İslamlaşmak Muasırlaşmak. İstanbul: Türk Kültür Yayını, 1974.
Gökçe, Orhan - Gökçe, Gülise. Avrupa Medyası ve Kamuoyunda İslâm, Türk ve Türkiye İmajı: Eski Korkular - Yeni Kâbuslar ve Modeller. Kızılay, Ankara: Birleşik, 2011.
Göle, Nilüfer. Gündelik Yaşamda Avrupalı Müslümanlar. çev. Zehra Cunillera. İstanbul: Metis Yayınları, 2015.
Günay, Ünver. Din Sosyolojisi. İstanbul: İnsan Yayınları, 1998.
Güngör, Nevin. Kültür-Eğitim-Dil Üzerine Görüşleri ile Ziyaeddin Fahri Fındıkoğlu. Ankara: Kültür Bakanlığı, 1991.
Gürün Karatepe, Seçil - Di̇nler Kısaçtutan, Elvin. “Fransa’da Yaşayan Göçmen Türk Kadın İşgücünün, İşgücü Pi̇yasalarına Entegrasyon Süreci̇ Üzeri̇ne Bi̇r Araştırma”. Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 25/1 (2023), 79-96.
İlgaz, Selinay. “Avrupa’da Göçmen Karşıtı Tutum ve İslamofobi”. Uluslararası Kriz ve Siyaset Araştırmaları Dergisi 7/1 (29 Mayıs 2023), 140-166.
İnan, Mesut. Türkiye’de Din Sosyolojisi Amiran Kurtkan Bilgiseven Örneği. İstanbul: Rağbet Yayınları, 2010.
Kalın, İbrahim. Ben Öteki ve Ötesi İslam-Batı İlişkileri Tarihine Giriş. İstanbul: İnsan Yayınları, 2017.
Kalın, İbrahim. “İslamofobi Ve Çok Kültürlülüğün Sınırları”. çev. İsmail Eriş. İslamofobi 21. Yüzyılda Çoğulculuk Sorunu. ed. John Esposito - İbrahim Kalın. İstanbul: İnsan Yayınları, 2015.
Kara, İlyas - Yılmaz, Ali. “Fransa’daki Türk Diasporasının Kimliğinin Korunmasına Yönelik Faaliyetler”. International Journal of Field Education 7/2 (2021), 77-91. https://doi.org/10.32570/ijofe.1017879
Kara, İlyas - Yilmaz, Ali. “Fransa’daki Türk Diasporasının Kimliğinin Korunmasına Yönelik Faaliyetler”. Uluslararası Alan Eğitimi Dergisi 7/2 (31 Aralık 2021), 77-91. https://doi.org/10.32570/ijofe.1017879
Kara, Mehmet Akif. Göç Yazıları Kuramdan Alana Türkiye’de Göç. Ankara: Kırmızı Çatı, 2018.
Karaman, Fikret. “Fransa İslam Konseyi Üzerine Bir İnceleme”. Ondokuz Mayıs Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 16/16 (2004), 111-128. https://doi.org/10.17120/omuifd.30508
Karasar, Niyazi. Bilimsel Araştırma Yöntemi Kavramlar İlkeler Teknikler. Ankara: Nobel, 2017.
Kaya, Mahmut. Göç Dini Algılar ve Entegrasyon. İstanbul: Çıra Akademi Yayınları, 2023.
Kösemihal, Nurettin Şazi. Sosyoloji Tarihi. İstanbul: Remzi Kitabevi, 1995.
Kurt, Abdurrahman. “Aile ve Din”. Din Sosyolojisi El Kitabı. 387-400. Ankara: Grafiker Yayınları, 2012.
Mensching, Gustav. Dini Sosyoloji. çev. Mehmet Aydın. Konya: Din Bilimleri Yayınları, 2004.
Meriç, Cemil. Kültürden İrfana. İstanbul: İletişim Yayınları, 2023.
Mollaer, Fırat. Modernlik Kehanetleri. Ankara: Phoenix Yayınevi, 2016.
Neuman, W. Lawrence. Toplumsal Araştırma Yöntemleri Nicel ve Nitel Yaklaşımlar. çev. Özlem Akkaya. 2 Cilt. Ankara: Siyasal Kitabevi, 2022.
Okumuş, Ejder. Dinin Toplumsal İnşası. Ankara: Akçağ, 2015.
Orman Fırıncı, Türkan. “Toplum ve Eğitim”. Sosyoloji. ed. İhsan Sezal. 145-178. İstanbul: Beta, 2017.
Öztaş, Fatih. “Dinsel Fundamentalizm ve İslamofobi Sarmalında ‘Fransa İslamı’ Tartışmaları”. İlahiyat Akademi 14 (2021), 179-218. https://doi.org/10.52886/ilak.973368
Perşembe, Erkan. Almanya’da Türk Kimliği Din ve Entegrasyon. Ankara: Araştırma Yayınları, 2005.
Sarı, Murat. Terörizm ve Göç Hendek/Barikat Eylemlerinin İç Göçe Etkisi. İstanbul: İdeal Kültür Yayıncılık, 2021.
Solmaz, Bünyamin. “Eğitim ve Din”. Din Sosyolojisi El Kitabı. ed. Niyazi Akyüz - İhsan Çapcıoğlu. 401-422. Ankara: Grafiker Yayınları, 2012.
Şahin, Birsen. Almanya’daki Türkler. Ankara: Phoenix Yayınevi, 2010.
Şahinöz, Cemil. Avrupa’da İslam: Gurbette Müslümanlar ve Türkler. İstanbul: Çizgi, 2013.
Şimşir, Mehmet. “Orta Çağlarda Düzenlenen Haçlı Seferlerinin Gerçek Nedenleri Üzerine Bir Çalışma”. Necmettin Erbakan Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 45/45 (2018), 0-0.
Taplamacıoğlu, Mehmet. Din Sosyolojisi. Ankara: Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi, 1975.
Tavacı, Ebubekir. “Fransa Müslüman Toplumu ve Laiklik”. Göç Araştırmaları Vakfı Dergisi 11 (2021), 1-9.
Topçu, Nurettin. Ahlâk. İstanbul: Dergah Yayınları, 2022.
Topçu, Nurettin. Kültür ve Medeniyet. İstanbul: Dergah Yayınları, 2022.
Topçu, Nurettin. Psikoloji. İstanbul: Dergah Yayınları, 2022.
Topçu, Nurettin. Sosyoloji. İstanbul: Dergah Yayınları, 2017.
Topçu, Nurettin. Türkiye’nin Mearif Davası. İstanbul: Dergah Yayınları, 2020.
Ülgener, Sabri F. Milli Gelir İstihdam ve İktisadi Büyüme. İstanbul: Der Yayınları, 1991.
Ülken, Hilmi Ziya. Eğitim Felsefesi. İstanbul: Milli Eğitim Basımevi, 1967.
Wach, Joachim. Din Sosyolojisi. çev. Ünver Günay. İstanbul: Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Vakfı Yayınları, 1995.
Weber, Max. Ekonomi ve Toplum. çev. Latif Boyacı. 2 Cilt. İstanbul: Yarın Yayınları, 2012.
Yapıcı, Asım - Ölçek, Feyza. “Ön Yargı ve Ayrımcılık Bağlamında İslamofobi: Dini/Sosyal Kimlikler Arası İlişkilerde Değişim ve Süreklilik”. İnsanlığın İslamofobi ile İmtihanı. ed. Ejder Okumuş. 127-155. Ankara: Eskiyeni Yayınları, 2018.
Yardım, Müşerref. Fransa’da İslam ve Kolonyal Hafıza. Ankara: Eğitim Yayınevi, 2023.
Yıldız, Şevket. “İslamofobinin Tarihi ve Kültürel Kökenleri”. Balıkesir İlahiyat Dergisi 17 (2023), 35-49.
İndir
Yayınlanmış
Nasıl Atıf Yapılır
Sayı
Bölüm
Lisans
Telif Hakkı (c) 2025 Hilmi Keleş, İhsan Çapcıoğlu
Bu çalışma Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License ile lisanslanmıştır.
