Tillich’in Din ile Diğer Alanlar Arasındaki İlişkisi: Tarih ve Din Felsefesi

Authors

DOI:

https://doi.org/10.5281/zenodo.15776561

Keywords:

Felsefe, Din Felsefesi, Tarih, Tillich.

Abstract

Makalemizde Paul Tillich’in tarih ve felsefe anlayışlarını anlatmaya çalıştık. Bu makalede Tillich’in tarihten ne anladığı geçmişteki kaynaklarından alıntı yapılarak açıklanmıştır. Onun tarih yaklaşımı varoluşçu bir yapı sergilerken ana odağında Mesih olan İsa figürü yani imanın İsa’sı bulunur. Ona göre olayların gerçek olup olmaması başka bir bilimin konusuyken tarihe din üzerinden bakan bir filozof olarak tarihsel olayın kişi için ifade etttiği anlam daha çok önemlidir. Diğer bir yaklaşım tarzı ise din ve felsefe arasındaki ilişkiyi açıklarken görülür. Kavramsal olarak işaret ve sembolü ayırırken aynı zamanda bu bilimlerin farklı ifade tarzları kullandığını belirtir. Örneğin, felsefe araştırdığı gerçekliği kavramlarla ifade ederken; din sembollere atıfta bulunarak açıklama yapar. Yöntem olarak da kullanacağımız bütünü zorlamadan olduğu gibi gören holistik metod olarak kullanılan bütüncül ve eleştirel bakış kullanılmaya çalışılmıştır. Tillich, hem Amerika hem de Avrupa’da yaşayan, büyük ve küçük şehirleri aynı anda teneffüs etmiş, anne tarafından liberal baba tarafından ise muhafazakâr bir aile ortmamında yetişmiş, aynı zamanda geçiş yüzyılarının her ikisini görmüş bir düşünür olarak yönteminde hiçbir şeyi heba etmeden kullanmayı amaçlayan bunu yaparken de indirgemeci zorlamaya kaçmayan bir yaklaşım sergileyen bir düşünürdür.

Anahtar Kelimeler: Felsefe, Din Felsefesi, Tarih, Tillich.

Öne Çıkanlar

  • Tarih, tekrar test edilebilen mükerrer süreçleri değil eşsiz olayları kaydeder.
  • Tarihsel olaylar deneye tabi değildir.
  • İnsan tarihten kaçamaz. Bu kaçamama durumunu ise insanın tarihin içinden tarihi yapan özne olmasıdır.
  • İman gerçeğe dayalı hakikati garanti edemez. Fakat iman, gerçeklerin anlamını, insanın nihai kaygısı noktayı nazarından yorumlayabilir.
  • Felsefi hakikat, varlığın yapısı hakkındaki hakikattir; imanın hakikati ise birinin nihai kaygısı hakkındaki hakikattir. Fakat fark şudur: felsefi sorunun nihaisi ile dini kaygının nihaisi arasında bir benzerlik noktası bulunmaktadır. Her iki durumda, nihai gerçeklik aranır ve ifade edilir – felsefede kavramsal olarak, dinde ise sembolik olarak.

References

Adams, James Luther. “Tillich’s İnterpretation of History”. The Theology of Paul Tillich. New York: Macmillan, 1952.

Akgün, Tuncay. “Karl Jaspers”. Doğu’dan Batı’ya Düşüncenin Serüveni. C. 4 ed. Bayram Ali Çetinkaya, İstanbul: İnsan Yayınları, 1. Baskı, 2015.

Assman, Jan. Kültürel Bellek. İstanbul: Ayrıntı Yayınları, 2001.

Aydeniz, Hüsnü. Teist Varoluşçularda İman – Ahlak İlişkisi. İstanbul: Rağbet Yayınları, 2012.

Bayer, Oswald. “Tillich as a Systematic Theologian”. The Cambridge Companion to Paul Tillich. ed. Russell Re Manning, New York: Cambridge University Press, 2009.

Buber, Martin. Tanrı Tutulması. Ankara: Lotus Yayınevi, 2. Baskı, 2013.

Cassirer, Ernst. İnsan Üstüne Bir Deneme. İstanbul: Remzi Kitabevi, 1980.

Castoriadis, Cornelius. “Entelektüeller ve Tarih”. Cogito Dergisi 3 (1995), 150-155.

Çınar, Aliye. “Yaşayan Bir Varlık Olarak Dil”. Muhafazakar Düşünce Dergisi 5 (2005), 105-122.

Foulquie Paul. Varoluşçunun Varoluşu. İstanbul: Toplumsal Dönüşüm Yayınları, 3. Baskı, 1998.

Gaster, T. H. Thespis Eski Yakındoğu’da Ritüel, Mit ve Drama. çev. Mehmet H. Doğan, İstanbul: Kabalcı Yayınları, 2000.

Hanefi, Hasan. “Kelam İlminin Tarihselliği”. çev. İbrahim Aslan, Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 1 (2004), 263-284.

Heisig, W. James. “Symbolism”. The Encyclopedia of Religion. (XIV). New York: 1987.

Honer, Stanley M. vd. Felsefeye Çağrı. Ankara: İmge Kitabevi, 2.Baskı, 2003.

King, Richard. Indian Philosophy: An İntroduction to Hindu and Budhist Thought. Edinburgh: Edinburgh University Press, 1999.

Kuşçu, Emir. Din Fenomenolojisi. Ankara: Sarkaç Yayınları, 2011.

Langer, Susanne. Philosophy in a New Key. New York and Toronto: The New American Library, 3. Edition, 1951.

Ortaylı, İlber. Osmanlı’yı Yeniden Keşfetmek II. İstanbul: Timaş Yayınları, 2006.

Özlem, Doğan. Tarih Felsefesi. İstanbul: Say Yayınları, 2010.

Tillich, Paul. “Din Dilinin Doğası”, çev. Aliye Çınar. Uludağ Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 11/2 (2002), 227-236.

Tillich, Paul. İmanın Dinamikleri. çev. Fahrullah Terkan ve Salih Özer. Ankara: Ankara Okulu Yayınları, 2. Baskı, 2014.

Tillich, Paul. Systematic Theology 3 volumes. Chicago: University of Chicago Press, 1951-1957-63.

Tillich, Paul. The Boundaries of Our Being: A Collection of his Sermons with his Autobiographical Sketch. London: Collins, 1973.

Tillich, Paul. Olmak Cesareti. çev. F. Cihan Dansuk, İstanbul: Okuyan us Yayınları, 2014b.

Tillich, Paul. “What Am I – An Autobiographical Essay: Early Years”. Accessed June 24 2016. http://media.sabda.org/alkitab-2/Religion-online.org%20Books/Tillich,%20Paul%20-20My%20Seach%20for%20Absolutes.pdf

Togan, Zeki Velidi. Tarihte Usul. İstanbul: Enderun Kitabevi, 1985.

Tokat, Latif. Din Felsefesi Yazıları. Ankara: Elis Yayınları, 2015.

Tokat, Latif. “Paul Tillich”. Doğu’dan Batı’ya Düşüncenin Serüveni, C. 4. İstanbul: İnsan Yayınları, 2015.

Topçu, Nurettin. Varoluş Felsefesi Hareket Felsefesi. İstanbul: Dergâh Yayınları, 4. Baskı, 2011.

Verneaux, Roger. Egzistansiyalizm Üzerine Dersler. Kayseri: Erciyes Üniversitesi Yayınları, 1994.

Published

2025-06-30

How to Cite

Turan, M. (2025). Tillich’in Din ile Diğer Alanlar Arasındaki İlişkisi: Tarih ve Din Felsefesi . Sultan Journal of Teological Research (SJTR), 3(1), 1–16. https://doi.org/10.5281/zenodo.15776561

Issue

Section

Articles