Ayetler Çerçevesinde Fatiha Sûresindeki “Sırât-ı Müstakîm” Tabirinin Kavramsal Analizi

Özet

Bu makale, Fatiha sûresinde yer alan “Sırât-ı Müstakîm” (dosdoğru yol) tabirininin kavramlarını ve anlamını ayetler çerçevesinde incelemektedir. Bu bağlamda öncelikle sırât ve müstakîm kelimelerinin anlamları araştırılmakta ve bu kelimelerin yakın veya eşanlamlı kavramlarla olan anlam ilişkileri değerlendirilmektedir. Bu araştırma, “sırât” ve “müstakîm” kavramlarının anlamlarının tam olarak anlaşılması için lügat anlamlarının yanı sıra, Kur’ân’daki kullanımlarını ele almaktadır. Bu çalışma dilbilimsel analizler, ilk dönem sözlükler, klasik ve modern dönem tefsirlerinden yararlanılarak gerçekleştirilmiştir. Araştırma, tümevarım metoduyla sırât-ı müstakîm tabirinin kelimelerini tek tek inceledikten sonra bir bütün olarak kazandığı anlamı tespit etmeye çalışacaktır. Bu bağlamda özellikle her gün namazda okunan “Bizi sırât-ı müstakîme ilet” sözü ile tam olarak neyin kastedildiği anlaşılmak istenmektedir. Sonuç olarak da sırât-ı müstakîm tabirinin hem birey hem de toplum açısından ne anlam ifade ettiği ortaya konulmaktadır. Araştırma, zikredilen yolun bir ahlak ve doğruluk yolu olduğunu göstermektedir. Bu ise bireyin hem Allah ile ilişkisinde hem de sosyal yaşantısında istikamet üzere olması anlamına gelmektedir.

Öne Çıkanlar

• Sırât-ı Müstakîm, kendinde eğrilik ve sapma olmayan, her türlü iyi ve güzel davranışlara götüren ve üzerindeki kimseyi hedefine kolayca ulaştıran bir yoldur.
• İrade sahibi insan, her gün beş vakit namazda Yüce Allah’tan “Bizi dosdoğru istikametli yola hidayet et” duasını yapar.
• İnsan, halifelik görevini layıkıyla ve hakkını vererek, adalet üzere dimdik ve dosdoğru yaptığında dünya ve ahiret saadetine kavuşmaktadır.
• Bu çalışma sorumluluk sahibi insana sırât-ı müstakîm üzerinde olmanın önemini göstermekte ve İblis’in adımlarını takip etmenin sakıncalarını hatırlatmaktadır.
• İslam Dini, istikamet üzere olmayı önemsemektedir.